Onno de Vreede

De VNCI (Vereniging van de Chemische Industrie) is dit jaar koninklijk geworden! 100 jaar  georganiseerde chemische industrie in Nederland heeft geleid tot een bloeiende Topsector met talrijke innovatieve producten dankzij de chemie zoals kunstmest, antibiotica en plastics.  Echter, de uitdagingen voor de chemiesector richting 2050 zijn groot, zowel op het gebied van verduurzaming als digitalisering. In 2050 moeten we CO2 neutraal zijn. Fabrieken zullen net zoals auto’s zelfsturend en daarnaast ook zelflerend zijn.  Wat betekent dit voor de eisen die aan de t2030-50ekomstige chemicus worden gesteld? En wat is de rol van de t2018-50ekomstige leraar scheikunde hierbij? Wat moet deze leraar zelf kunnen? En hoe blijft hij bij de tijd? In deze masterclass worden vooral vragen opgeworpen. Slijp uw biobased potlood en discuseer mee!

Onno Kramer

Van een afstand in de ruimte ziet onze aarde er blauw uit. Je zou het daarom misschien niet verwachten, maar onze mooie planeet is toch heel erg droog. Met een toenemende wereldbevolking en een wens naar meer welvaart neemt de ‘water-stress’ steeds meer toe en dit betreft vooral zoet en schoon water.

Het milieu wordt zwaarder belast met een scala aan chemische stoffen die op hun beurt een bedreiging vormen voor de volksgezondheid. Onze eerste primaire levensbehoefte is gezond drinkwater en dit vinden we in de westerse wereld heel vanzelfsprekend. Echter, op iets meer dan twee uur vliegen is het maar de vraag of het verstandig is om uit de kraan te drinken. In toenemende mate moeten er steeds complexere stoffen uit het water worden gehaald en dit vraagt steeds meer van de chemische zuiveringen bij de bereiding van drinkwater.

In deze masterclass wordt aan de hand van de geschiedenis van Nederlands eerste waterleidingbedrijf uitgelegd hoe betrouwbaar drinkwater door de tijd heen werd bereid en hoe Nederland heden ten dage in staat is om het beste drinkwater van de wereld te bereiden. Ons drinkwater heeft vergelijkbare kwaliteit als flesjeswater alleen is het drinkwater uit de kraan veel goedkoper en duurzamer. Nederland als Deltaland, is een waterexpert en deelt en verspreidt deze kennis internationaal. Kennis dient te stromen.

Deze masterclass gaat tevens in op het onderwerp duurzaamheid en drinkwater. Als wij willen dat volgende generaties ook zorgeloos uit de kraan kunnen blijven drinken moeten we duurzamer gaan werken. Waterbedrijven dragen hier al aan bij en vinden steeds betere oplossingen om de waterzuiveringsprocessen duurzaam te maken. De ontharding van drinkwater is hier een goed voorbeeld van. Bij het zachter maken van drinkwater worden er ook reststoffen geproduceerd. Van deze reststoffen worden nu weer nuttige grondstof van gemaakt en zo dragen we bij aan een circulaire economie.

Naast de geschiedenis en de duurzaamheid gaat deze masterclass ook in op de processen van drinkwaterbereiding. De drinkwaterbereiding is een combinatie van zowel chemische, fysische als biologische processen en naast een circulaire aanpak ook een kwestie van een interdisciplinair aanpak.

De masterclass “Gezond drinkwater – Een doorkijk door de tijd van gezond drinkwater” biedt u als docent kennis in diverse facetten van gezond drinkwater. De kennis die u bij deze masterclass op doet is heel geschikt om in uw eigen lespraktijk op uw eigen school uit te dragen.

Filip Poncelet

Chemieleerkracht.be is een portaalsite opgebouwd samen met studenten chemie lerarenopleiding secundair onderwijs UCLL Limburg. Chemieleerkracht.be wil jongeren boeien voor chemie, ze uitdagen, chemie doen begrijpen, chemie laten herkennen rondom zich, de positieve bijdragen van chemie aan de maatschappij meegeven. De site wil voor de leerkracht een verzamelplaats zijn van inspirerende materialen, creatieve ideeën, linken naar interessante filmfragmenten, animaties, bronnen…, leuke contexten, ….. De site wil ook een plek van uitwisseling zijn.

Op de website wordt eenzelfde leerinhoud chemie (voor 12 tot 18-jarigen) via verschillende werkvormen aangeboden en de leerkracht, leerling kan met één of via een combinatie aan werkvormen de leerinhoud verwerken. De didactische materialen kunnen op de site geraadpleegd worden via de chemische begrippen, via een zoekfunctie of via voorgestelde tags.
Na een korte voorstelling van de site onderzoeken we voor een 3 tot 5 begrippen het aanbod zelfstandige verwerking.

Bijzondere aandacht hierbij wordt gevestigd op het aanbod:
experimenten (in onderzoekende vorm uitgewerkt , mogelijke inbreng van Ipad-apps, rapporteringsvormen, ICT-integratie)

• inoefenen via uitgewerkte bookwidgettesten (https://www.bookwidgets.com/)
• simulaties met voorziene werkblaadjes
• beschikbare aanbod Virtual Reality, Ipad-apps,
• https://www.bookwidgets.com, gratis (chemie)-software
• zelfgemaakte gezelschapspellen als synthese-tools

We ronden de sessie af met vragen, suggesties.

Hoe organiseer je een bedrijfsbezoek voor HAVO/VWO leerlingen in de praktijk? Do’s en Don’ts

Miranda Overbeek, August Roelofsen, Eric Snelders, Kees-Jan van Heusden

Bij Bètapartners werken diverse scholen en bedrijven met elkaar samen in de zogenoemde collegetours. Elke school zoekt contact met één of meerdere bedrijven in de omgeving, en stelt met het bedrijf een interessant programma samen voor leerlingen van de deelnemende scholen. De collegetours bestaan uit een college of presentatie en een actief deel bij een bedrijf, zoals een rondleiding of een vakinhoudelijke opdracht. Zo verdiepen zowel leerlingen als docenten hun kennis, en komen in aanraking met inspirerende mensen uit het bedrijfsleven, met als doel een concrete oriëntatie op vervolgstudie en loopbaan.

Eén van deze collegetours (Gooi- en Vechtstreek) wordt georganiseerd door scheikundedocenten August Roelofsen (Comenius College), Kees-Jan van Heusden (RSG Broklede) en Eric Snelders (Gemeentelijk Gymnasium Hilversum). Zij organiseren samen zeven collegetours naar onder andere BASF, Kraton Polymers Research en International Flavours & Fragrances (IFF). In deze workshop vertellen zij over hun ervaringen en geven tips voor als je zelf ook zou willen samenwerken met bedrijven. We besteden speciale aandacht aan hoe je bedrijven benadert.

Naast de Gooi- en Vechtstreek collegetour, draaien er sinds 2015 ook nog vier andere collegetours bij Bètapartners. De ervaringen die alle docenten hebben opgedaan worden gebundeld in een praktisch collegetourhandboek voor en door docenten, waarin alle do’s en don’ts te vinden zijn. Miranda Overbeek, projectleider van de collegetours, zal in deze workshop de belangrijkste bevindingen presenteren.

Tot slot gaan we concreet aan de slag met het maken van een plan van aanpak hoe je een bedrijf in jouw omgeving zou kunnen benaderen, en wat voor opdracht voor leerlingen je bij dit bedrijf zou kunnen bedenken (neem hiervoor een smartphone, tablet of laptop mee!). En natuurlijk is er tegelijkertijd volop de gelegenheid voor het stellen van vragen.

Website: ItsAcademie/Vechtstreek
Mail voor meer informatie: M.Overbeek@vu.nl

Joy Kerklaan

Stel je eens voor… Buitengewoon gemotiveerde leerlingen, die met hun sector- of profielwerkstuk in duurzaamheidsvraagstukken duiken. Waarbij ze onderzoeken wat hún toekomstige rol hierin kan zijn. Een project dat leerlingen laat kennismaken met de beroepspraktijk, met onderzoek en ze laat reflecteren op mogelijkheden om hierin verder te leren. Dat is Imagination at Work! Een nieuw project van c3, waarin jongeren samen met experts uit het bedrijfsleven en wetenschap nadenken over en aan de slag gaan met vraagstukken rond bijvoorbeeld voedsel, klimaat, water of grondstoffen. Tijdens deze masterclass hoor je alle ins-en outs over het project en gaan we aan de slag met de actuele vraagstukken van dit jaar.

Guido Linssen en Niek Bijkerk

Agrobotica is een vorm van smart farming. Tijdens de werkgroep wordt ingegaan op de mogelijkheden en de uitdagingen van moderne technologie in de agrarische sector. Er worden 2 basistechnologieen besproken: inzet van een raaprobot in de kippenren en het gebruik van drones voor het monitoren van gewassen en bodem. Bij het eerste onderwerp gaat het vooral om de technische aspecten van smart farming. Hierbij speelt de arduino een belangrijke rol. Bij het tweede onderdeel gaat het om analysetechnieken zoals bijvoorbeeld spectroscopie.

Gerald van Dijk

Vrijwel iedere docent in de natuurwetenschappelijke vakken laat leerlingen af en toe een practicumverslag schrijven. Maar wat kunnen leerlingen daar eigenlijk van leren? En hoe kan een docent leerlingen daarbij instrueren en begeleiden, zodanig dat zij in hun verslagen de vaktaal op een steeds hoger niveau gaan gebruiken? In deze masterclass worden deze vragen beantwoord vanuit onderzoek aan de lerarenopleiding en in het voortgezet onderwijs. U krijgt inzicht in de achterliggende ideeën, die afkomstig zijn uit de didactiek van de natuurwetenschappen en de taalwetenschappen. Daarnaast krijgt u concrete handvatten en instrumenten om uw instructie en begeleiding rond het schrijven van verslagen vorm te geven. Gerald van Dijk is in mei 2018 op dit onderwerp gepromoveerd.

Shirley Wouters en Eefje Vercoulen

OSOS staat voor ‘Open Schools for Open Societies’ en heeft als doel het prikkelen van de nieuwsgierigheid van leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs. Binnen OSOS helpt NEMO met het opzetten van een netwerk van samenwerkende pioniersscholen in Nederland, die samen met ouders, bedrijven en andere organisaties als doel hebben om de buitenwereld meer in de klas te brengen.
Hierdoor krijg je als docent de mogelijkheid de omgeving meer bij het curriculum te betrekken en betekenisvol onderwijs verder te ontwikkelen.
Tijdens deze masterclass maak je kennis met het ‘open school’-principe, onderzoek je hoe open jouw school en jouw klas is en bedenk je zelf wat open onderwijs voor jouw lessen kan betekenen.
Alvast meer weten over open scholen? Kijk op https://www.openschools.eu/

Eelco Vogt

Onze maatschappij is in transitie naar een koolstof-neutrale economie. Deze transitie zal een aantal decennia gaan duren. Wat hebben we daarbij nodig, wat zijn de grondstoffen waaruit we op termijn gaan putten, en wat is de stand van de techniek? Deze vragen gaan we beantwoorden vanuit de optiek van de katalysatoren die helpen om de nieuwe brandstoffen te gaan maken. Die katalysatoren maken het mogelijk om op een zo efficient mogelijke manier om te gaan met onze schaarse grondstoffen, zo min mogelijk afval te maken, en energie zo slim mogelijk te gebruiken. Nieuwe analyse technieken hebben ons de laatste jaren  veel geleerd over de werking van katalysatoren op moleculaire schaal, waarbij tot op zeer hoge resolutie kunnen “zien” wat er precies gebeurt.

door Mariëlle Douma en Lotte Oostebrink

Vanaf schooljaar 2018-2019 is de 5e editie van Chemie Overal geïntroduceerd voor de vierde klas. Voor schooljaar 2019-2020 komen daar de delen voor leerjaar 5 bij.  Deze herziening bouwt voort op de herziene editie voor leerjaar 3, die sinds schooljaar 2017-2018 al door veel scholen wordt gebruikt.
De 5e editie bevat leerroutes, zowel in het boek als in het digitale lesmateriaal. Deze leerroutes maken gepersonaliseerd leren mogelijk en stellen daardoor leerlingen in staat om op hun eigen niveau te werken. Vakinhoudelijk is de methode conceptueel en gestructureerd opgebouwd. Het vak wordt echt, actueel en herkenbaar door theorie-ondersteunende contexten, die aansluiten bij de leefwereld van de leerling. De methode is deductief: van algemene concepten werkt het boek toe naar specifieke oefening, practica en contexten. Uitleg en oefening staan voorop bij Chemie Overal.
Met de 5e editie van Chemie Overal helpen wij u om op een eenvoudige manier elke leerling maatwerk te bieden en zo het beste uit uw leerlingen te halen. Tijdens deze bijeenkomst kunt u kennismaken met de 5e editie. We presenteren alle nieuwe en vertrouwde elementen van de methode, zowel in de boeken als het digitale lesmateriaal, aan de hand van de materialen voor het 5e leerjaar. Het leerboek voor 5 vwo en beide delen voor leerjaar 4 zijn beschikbaar voor alle deelnemers.

Meer informatie over de methode Chemie Overal vindt op: Chemie Overal

Guido Kamp en Henk van der Veen

De nieuwe 7e editie van Chemie Tweede Fase is dé methode waar gedifferentieerd oefenen met uitleg en passende feedback voorop staan. Dankzij uitgekiende differentiatie in boek én online wordt op elk niveau de juiste leerstof voor elke leerling aangeboden. Hiermee zorgt u ervoor dat iedere leerling met vertrouwen het beste uit zichzelf kan halen.

De didactiek blijft herkenbaar Chemie. Het experiment is immers een essentieel onderdeel van het leerproces. Een groot aantal experimenten uit het boek wordt verfilmd aangeboden op het digitale platform.
Vanuit de theorie en aansprekende contexten worden aan de hand van actuele toepassingen de relevante scheikundige onderwerpen behandeld.

In deze bijeenkomst maakt u kennis met het lesmateriaal van de nieuwe Chemie 7e editie dat in 2019 verschijnt (boek en online).

Eugène Wijnhoven en Aonne Kerkstra

Nova is niet zomaar een lesmethode. In de methode wordt namelijk expliciet aandacht besteed aan inzet van de nieuwste chemische technologie in de maatschappij. Wat te denken van ziekenhuizen die geen afvalwaterheffing meer betalen? Of het belang van upcycling versies recycling? Welke rol speelt chemie bij restauratie van eeuwenoude schilderijen? Kun je vanuit jouw klaslokaal een bedrijfsbezoek afleggen bij de chemische industrie? Ongetwijfeld ontwikkelingen waar over enkele decennia met bewondering op wordt teruggekeken.
Daarnaast biedt Nova natuurlijk een stevige basis ter voorbereiding op het examen. Onder meer met behulp van voorkennisinventarisatie bij ieder thema en specifieke feedback bij de opgaven. Via het docentendashboard heb je een instrument in handen om in een oogopslag de vorderingen van je leerlingen te monitoren en waar nodig op ieder gewenst moment bij te sturen. Kom naar deze workshop en maak kennis met de nieuwste Nova en ontdek hoe Nova historie schrijft. Bezoek ook onze stand, waar je beoordelingsexemplaren kunt aanvragen voor leerjaar 4, 5 èn 6.
Malmberg – scheikunde

eugene.wijnhoven@malmberg.nl